Een eerder blog kondigde aan dat naar aanleiding van PHR:2015:1711 prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad omdat in de rechtspraak en literatuur over dit onderwerp verschillende opvattingen bestaan. Aan de Hoge Raad werd gevraagd hierover een duidelijke uitspraak te doen.
Vandaag kwam het antwoord met een persbericht.
Antwoord van de Hoge Raad in het persbericht
Den Haag, 9-10-2015
In HR:2015:3011 oordeelt de Hoge Raad dat bij de vaststelling van de door de ouders verschuldigde alimentatie voor hun minderjarige kinderen moet het kindgebonden budget, inclusief ‘alleenstaande ouderkop’, niet in aanmerking worden genomen bij de bepaling van de behoefte van het kind. Het kindgebonden budget moet worden meegeteld in de berekening van de draagkracht van de ouder die het kindgebonden budget ontvangt. Dat heeft de Hoge Raad vandaag beslist in antwoord op een prejudiciële vraag van het gerechtshof Den Haag.
Bij de vaststelling van de door de ouders verschuldigde alimentatie voor hun minderjarige kinderen moet het kindgebonden budget, inclusief ‘alleenstaande ouderkop’, niet in aanmerking worden genomen bij de bepaling van de behoefte van het kind. Het kindgebonden budget moet worden meegeteld in de berekening van de draagkracht van de ouder die het kindgebonden budget ontvangt. Dat heeft de Hoge Raad vandaag beslist in antwoord op een prejudiciële vraag van het gerechtshof Den Haag.
Wet
Op 1 januari 2015 is de Wet Hervorming Kindregelingen in werking getreden. Bij deze wet zijn de regelingen met betrekking tot de bijdrage van de overheid in de kosten van verzorging en opvoeding van kinderen herzien. In dat kader is de ‘alleenstaande ouderkop’ geïntroduceerd als onderdeel van het kindgebonden budget. De alleenstaande ouderkop vervangt de voorheen bestaande alleenstaande oudertoeslag en alleenstaande ouderkorting. Dat zijn (inkomensafhankelijke) toeslagen waarop een alleenstaande ouder aanspraak kan maken wanneer hij of zij één of meer kinderen verzorgt.
Expertgroep
In verband met een uitlating van de minister bij de totstandkoming van de wet had de landelijke expertgroep van familierechters die richtlijnen opstelt voor de berekening van alimentatie, geadviseerd het kindgebonden budget af te trekken van het bedrag dat nodig is om in de kosten van de kinderen te voorzien (de behoefte van het kind). Dat kon ertoe leiden dat de alimentatieplichtige ouder niets of bijna niets meer hoefde te betalen. In latere berichten had de minister al vermeld dat zijn eerdere uitlating verkeerd was begrepen.
Uitspraak
De Hoge Raad heeft nu dus beslist dat bij de berekening van kinderalimentatie wel rekening moet worden gehouden met de ontvangst van het kindgebonden budget, maar alleen bij de vaststelling van de inkomsten van de alleenstaande ouder die het kind verzorgt. Dit antwoord schept duidelijkheid in een groot aantal lopende procedures.
Redactionele noot
Uit de uitspraak blijkt ook dat thans het totale kindgebonden budget niet in aanmerking worden genomen bij de bepaling van de behoefte van het kind. Daarop zal – naar ik aanneem – de behoeftetabel worden aangepast. Daarin staat namelijk dat het eigen aandeel kosten van kinderen met het kindgebonden budget waarop recht bestaat in de periode waarvoor de behoefte aan een bijdrage wordt berekend.
Deze uitspraak schept ook duidelijkheid over de vraag of gemeenten bevoegd zijn om verhaal van kosten van bijstand te plegen op de onderhoudsplichtige ouder. Het oordeel van het gerechtshof in GHDHA:2015:1011 dat bijstand per 1 januari 2015 niet langer verleend mede ten behoeve van minderjarigen moet mijns inziens als een misslag worden beschouwd. Er wordt immers op grond van artikel 4 lid 1 onder c sub 3 PW nog steeds gezinsbijstand verleend.